Nieuwsbrief 2025 – 02

2 Kantoornieuws

Twee jaar geleden opende het Vlaams Mensenrechteninstituut zijn deuren. Het instituut viert die verjaardag op vrijdag 28 maart in het Vlaams Parlement met onder meer een terugblik op zijn verwezenlijkingen. Mr. Steven Renette is een van de sprekers en zal er zijn licht laten schijnen over de eerste oordelen van de Geschillenkamer van het Vlaams Mensenrechteninstituut.

Mr. Ludo Vermeulen behandelt op de werklunch georganiseerd door de balie Antwerpen op 24 maart 2025 te Kasterlee het onderwerp “De bevoegdheden van de sociale inspectie in het licht van de grondrechten van de werkgever. Nieuwe ontwikkelingen.”

3 Rechtspraak – het taalgebruik in arbeidsrelaties

Hof van Cassatie 3 februari 2025, S.18.0020.N, www.juportal.be

De bepalingen van het Taaldecreet moeten zo geïnterpreteerd worden dat de absolute nietigheid van de arbeidsovereenkomst die niet in het Nederlands is opgesteld niet verhindert dat de werknemer zich kan beroepen op de bepalingen die erin zijn vastgelegd en dat hij zijn vordering erop kan steunen.

Kort gezegd bepaalt het Taaldecreet dat alle sociale betrekkingen tussen werkgever en werknemer in het Nederlands moeten verlopen. Documenten die niet in het Nederlands zijn opgesteld zijn absoluut nietig. “De nietigverklaring kan geen nadeel berokkenen aan de werknemer en laat de rechten van derden onverminderd. De werkgever is aansprakelijk voor de schade veroorzaakt door zijn nietige stukken of handelingen ten nadele van de werknemer of van derden.” (artikel 10, vijfde lid).

De werkgever had voor het Hof van Cassatie betoogd dat de absolute nietigheid  ook geldt ten aanzien van de werknemer en dat die dus geen mogelijkheid behoudt zich te beroepen op de voor hem voordelige bepalingen van het nietige anderstalige document. De werknemer kan van zijn werkgever wel vergoeding vragen voor de schade die hij lijdt als gevolg van de nietigverklaring, aangezien de nietigverklaring hem geen nadeel mag berokkenen.

Het Hof van Cassatie, dat zowat zeven jaar nodig had om tot zijn oordeel te komen, volgt die interpretatie van het Taaldecreet niet. De werknemer kan zich wel beroepen op de bepalingen die zijn vastgelegd in een (absoluut nietige) anderstalige overeenkomst.

Ludo Vermeulen, advocaat-vennoot
ludo.vermeulen@mploy.be  

4 Rechtspraak – de sociale inspectie en de bijzondere opsporingsmethodes

Hof van Cassatie 18 december 2024, P.24.0939.F, www.juportal.be

De strikte regeling voor het gebruik van bijzondere opsporingsmethodes, zoals de systematische observatie, geldt wel voor politiediensten maar niet voor de sociale inspecteurs.

Artikel 47sexies van het Wetboek van Strafvordering regelt de “observatie” door politiediensten. Het gaat om de stelselmatige observatie door een politieambtenaar onder leiding van een ambtenaar van de gerechtelijke politie, van een of meer personen, hun aanwezigheid of hun gedrag, of van bepaalde gedragingen, of van specifieke zaken, plaatsen of gebeurtenissen. Een stelselmatige observatie is onder meer een observatie van meer dan vijf opeenvolgende dagen of van meer dan vijf niet-opeenvolgende dagen gespreid over een periode van een maand en een observatie waarbij technische hulpmiddelen worden gebruikt.

Dergelijke observatie mag enkel worden uitgevoerd na schriftelijke machtiging door de procureur des Konings.

Het hof van beroep te Luik had een werkgever vrijgesproken van een aantal sociaalrechtelijke misdrijven omdat de sociale inspectie een systematische observatie had uitgevoerd zonder dergelijke machtiging. Het Openbaar Ministerie gaat tegen die vrijspraak in cassatie.

Het Hof vernietigt het arrest van het hof van beroep.

Het Hof stelt vast dat die bijzondere opsporingsmethoden (BOM) zijn ingevoerd om, met het oog op de vervolging van overtreders, gegevens en informatie te verzamelen, vast te leggen en te verwerken op basis van ernstige aanwijzingen dat strafbare feiten zullen worden gepleegd of reeds zijn gepleegd ongeacht of die al bekend zijn of niet.

Het Hof overweegt dat de sociale inspecteurs zich bij hun optreden moeten houden aan de voorschriften van artikel 18 en 19 Sociaal Strafwetboek. Zij moeten hun bevoegdheden uitoefenen met het oog op het toezicht op de naleving van de bepalingen van dat wetboek en de andere wetten waarop zij toezien, zoals de Antidiscriminatiewetten (artikel 18). Zij moeten er daarbij voor zorgen dat de middelen die zij aanwenden passend en noodzakelijk zijn voor het toezicht (artikel 19).

Het is onder die bijzondere voorwaarden dat de sociaal inspecteurs de bevoegdheden hun toebedeeld door het Sociaal Strafwetboek moeten uitoefenen, aldus het Hof.

Daaruit volgt dat de observatie door de sociale inspectie, wat ook daarvan de frequentie is, niet valt onder de regels van de observatie opgenomen in het Wetboek van Strafvordering.

In de conclusie van eerste advocaat-generaal Nolet de Brauwere, eveneens gepubliceerd op Juportal.be, is meer achtergrondinformatie te vinden. Hij komt tot de conclusie dat de wetgeving rond de bijzondere opsporingsmethodes (artikel 47sexies W.Sv.) enkel de politiediensten betreft. “Elle ne concerne pas les missions étrangères à cette finalité telles que celles relevant de la police administrative ou exercées par des services ne possédant pas de compétences judiciaires”. Uit zijn conclusie blijkt dat de BOM-regelgeving wel van toepassing is op sociaal inspecteurs met de hoedanigheid van officier van gerechtelijke politie.

Ludo Vermeulen, advocaat-vennoot
ludo.vermeulen@mploy.be  

5 Rechtspraak – schadevergoeding voor de werkgever

Arbeidsrechtbank Hasselt 18 april 2024

Online “wraak” nemen als (ex-)werknemer blijft niet onbestraft.

De arbeidsovereenkomst tussen de uitbater van een binnenspeeltuin en een werkneemster komt onder druk te staan wanneer die laatste om tal van redenen niet tijdig opdaagt op het werk en de werkgever daarvan steevast laattijdig op de hoogte brengt.

Het geduld van de werkgever raakt op en na een nieuwe periode van afwezigheid, verzoekt hij de werkneemster om de bedrijfswagen in te leveren.  Die gaat daar niet op in waarna de werkgever de auto zelf gaat ophalen. Hij stelt daarbij vast dat de wagen sporen van beschadiging vertoont maar ook dat de sleutel en de laadkabel ontbreken. Hierop volgt druk whatsappverkeer tussen werkgever en werkneemster waarbij die laatste laat weten dat zij voor het terughalen van de wagen “wraak” zal nemen. In dezelfde periode plaatst haar levenspartner de volgende review op Google:

“Echte vuile mensen… die gooien gewoon het halalvlees bij de varkenshamburgers… bakken die samen en delen die uit aan mensen die dit niet mogen eten… spreekt ge er hun op aan dan krijgt ge nog een vuil bakkes erbij van de bazin (een zekere X). die vrouw schaamt haar voor niks… heb nog nooit zo een smerige mensen tegen gekomen en dit dan nog met een kinderspeeltuin… echt een schande. bir daha asla buraya gelmeyecezig !!! (vrije vertaling vanuit het Turks: “Wij zullen hier nooit meer komen”)”

Naar aanleiding van deze berichten lopen de spanningen nog meer op en de zaak belandt uiteindelijk voor de arbeidsrechtbank. De werkgever wenst een schadevergoeding te verkrijgen van de intussen ex-werkneemster voor de commerciële schade die hij geleden heeft als gevolg van de negatieve recensie. De werkneemster had zich intussen ook niet onbetuigd gelaten en zelf ook berichten geplaatst op sociale media (“Ik ben een ex-werkneemster van hun … Wat voor mensen zijn dit eigenlijk. Hun geld verdienen op een vieze manier”).

De arbeidsrechtbank volgt de werkgever dat deze berichten een onvermijdelijke negatieve impact hebben gelet op de ligging en het cliënteel van de binnenspeeltuin. Omdat de exacte omvang van de schade moeilijk te begroten valt stelt de rechtbank de schade in billijkheid (ex aequo et bono)  vast op 500 euro.

Voor de oprichting door de ex-werkneemster van een whatsappgroep met ex-collega’s waarin zij hen opriep om steeds hun loonbrieven goed te controleren op eventuele fouten, werd geen schadevergoeding toegekend.

Steven Renette, advocaat-vennoot
steven.renette@mploy.be